Rachunek sumienia to dla wielu droga do poznania siebie i własnych słabości. Wcale nie musi mieć kontekstu wiary, jednak wymaga on aprobowania określonych norm i kanonów zachowań. Dzięki nim istnieje możliwość głębokiego przemyślenia własnego postępowania w zestawieniu z oczekiwaniami. Rachunek sumienia daje przede wszystkim szansę na przyznanie się do błędów i podjęcie wysiłków w kierunku trwałych zmian.

W naszym otoczeniu kulturowym nieodłączną częścią rozwoju duchowego i moralnego człowieka jest częsty rachunek sumienia. Nie jest to nic innego, jak wyznanie grzechów, zarówno przed sobą, jak i przed Bogiem. Warto jednak zaznaczyć na wstępie, że wcale nie musi on występować jedynie w kontekście religijnym. Od czego zacząć? Co zrobić, by rachunek sumienia był naprawdę szczery? Postaramy się podpowiedzieć.

Wyobrażanie sobie Boga lub innych wartości wyższych

Chociaż rachunek sumienia robimy jedynie przed sobą, to kiedy już przyznamy się do wszystkich win i grzechów, często pójdziemy z nimi do konfesjonału po to, by wyznać je także Temu Najwyższemu i licząc na to, że wszystko nam wybaczy. Dlatego powinien on być pewnego rodzaju rozmową. Warto wyobrazić sobie, że Bóg lub cały wszechświat słyszy wszystko, co dotyczy twojego rachunku sumienia. Nie jest Twoim wrogiem, a przyjacielem, który wybacza grzechy, daje odkupienie i pozwala osiągnąć wewnętrzne oczyszczenie.

Wielu ludzi niewierzących również stara się wykonać swoisty rachunek sumienia, odwołując się do wartości uniwersalnych. Nie trzeba bowiem być osobą religijną, by wiedzieć co jest moralne, a co nie. Dzięki zagłębieniu się we własne postępowanie można osiągnąć wiele korzyści w zakresie samodoskonalenia i samoakceptacji, znacznie wzmacniając pewność siebie oraz zyskując tzw. spokojniejszy sen. Bez wątpienia są to czynniki kluczowe dla osiągnięcia szczęścia w życiu.

Rachunek sumienia często według przykazań

Dla wielu ludzi wierzących to podstawowa zasada. Nie wystarczy bowiem usiąść i zastanowić się jakie grzechy się popełniło. Jeśli jest się osobą wierzącą, czasami trzeba wziąć do ręki książeczkę świętą i śledząc kolejne przykazania odpowiadać sobie na związane z nimi pytania. Zastanowić się, czy się modliło, czy zapomniało o tym na co dzień. Czy choćby raz zaparło się wiary, a jeżeli tak, to w jakiej sytuacji. Czy wymawiało Imię Boże lub Imiona Świętych bezpodstawnie. Czy chodziło do kościoła, czy z własnej winy opuszczało się Mszę Świętą. W takim przypadku warto zrobić rachunek sumienia przechodząc przez wszystkich dziesięć przykazań.

Konieczne jest również rozwijanie ich znaczenia i zastanowienie się, czy było się wiernym tym przykazaniom. Następnie trzeba dojść do grzechów cudzych, które dotyczą sytuacji, w których świadomie nakłaniało się drugą osobę do popełnienia czynu zakazanego. Szczególnie kłopotliwe bywają grzechy zaniedbania – względem duszy i ciała. Rachunek sumienia to ciężka praca, przebrnąć należy przez wiele prawd, które pomogą nam uświadomić sobie, jak wiele czynów zakazanych popełniliśmy. Jednakże to jedyny sposób na to, by uzyskać swoiste katharsis.

Co jeśli nie wierzymy? Warto wtedy pamiętać, ze pewne prawdy są uniwersalne. Nie jest wtedy konieczne myślenie o karze i nagrodzie, a jedynie o powinności. Niezależnie od własnych zapatrywań na wiarę, zawsze warto przyznać się przed sobą do popełnianych błędów i postarać się o ich naprawę. Dzięki temu przede wszystkim można oczyścić swoje sumienie i zmienić się na lepsze.

Jakie jest znaczenie rachunku sumienia?

Rachunek sumienia jest dla ludzi wierzących jednym z warunków otrzymania pokuty, dzięki której będzie można odkupić swoje wszystkie grzechy. Nie ma dobrej spowiedzi, bez szczerego wyznania swoich win. To właśnie ono ma skłonić nas do rozmyślania na temat naszych wcześniejszych zachowań. Jest to okazja do tego, by zauważyć to, co było złe, a także co możemy zrobić, żeby poprawić jakość swojego życia, nie wykluczając z niego wiary, a także Boga.

Rachunek sumienia jest również warunkiem przystąpienia do spowiedzi świętej, a następnie do otrzymania pokuty, dzięki czemu można przyjąć z czystym sumieniem komunię świętą. Stanowi on okazję do krytycznej  i wyjątkowo sprawiedliwej oceny własnych zachowań. Zakończyć go należy aktem żalu, którym wyraża się skruchę za popełnione grzechy, a dodatkowo postanawia się poprawę.

Kiedy człowiek uświadamia sobie co robił źle, łatwiej jest mu później zwracać na te zachowania szczególną uwagę. Zanim przysiądziemy do rachunku sumienia warto zastanowić się, jak ważna jest dla nas wiara. Czy zupełnie świadomie liczymy się z Bogiem w każdej sytuacji. Czy jest on dla nas ważniejsze niż wróżby albo horoskopy i czy naprawdę w niego wierzymy.

Rachunek sumienia daje przede wszystkim możliwość wglądu i recenzji własnego zachowania. Bez wątpienia będzie największym sukcesem, gdy zdołamy trwale zmienić niewłaściwe zachowania, by cieszyć się mniej problemowym życiem. Wyrzuty sumienia mogą bowiem bardzo negatywnie wpływać na nasze życie.