Piołun (łac. Artemisia absinthium), znany jest również jako bylica, to gorzkie w smaku zioło, które występuje w Eurazji, Afryce Północnej oraz Ameryce Północnej. Od czasów starożytnych piołun wykorzystywany jest w celach leczniczych. W rzeczywistości nazwa tej rośliny pochodzi od tradycyjnego użycia jej, jako skutecznego środka oczyszczającego ciało ze szkodliwych organizmów.
Być może niektórzy z was słyszeli o piołunie połączonym z absyntem, który był popularnym napojem alkoholowym z XIX wieku. Napój ten był kojarzony ze znanymi i często umartwionymi artystami. Zalicza się do nich między innymi Vincent Van Gogh, Ernest Hemingway, a także Oscar Wilde oraz Edgar Allan Poe. Uważano, że nałogowe nadużywanie spożywania tego napoju prowadzi do absyntyzmu, stanu, w którym pojawiają się halucynacje, bezsenność oraz inne tego rodzaju objawy.
Bylica piołun kojarzona nie tylko z absyntem
Uważa się, że thujone, jeden ze związków obecnych w piołunie, jest odpowiedzialny za te specyficzne działanie psychoaktywne. Jednakże, współczesne badania podały tę tezę pod wątpliwość. Tradycyjnie produkowany absynt może mieć nawet do 80% zawartości alkoholu. Natomiast w XIX wieku wszelkie normy były notorycznie łamane i nikt tego nie pilnował. Zatem bardziej prawdopodobne jest, że absynizm był bardziej fantazyjną nazwą choroby alkoholowej, połączonej z toksycznością wynikającą z niedbalstwa przy produkcji napoju.
Po prawie stu latach zakaz spożywania absyntu został odwołany i znów można go pić. Absynt to najbardziej znane zastosowanie piołunu, ale nie jest to potencjał działania tego wyjątkowego zioła, jeśli chodzi o napoje alkoholowe. Piołun czasami wykorzystywany jest jako aromat w wermutach oraz gorzkich wódkach.
Chociaż nie poleca się spożywania napojów alkoholowych o wartości 80%, to jednak piołun jest ziołem leczniczym. Stosowanie go, jako środka terapeutycznego, sięga aż czasów starożytnych rzymian. Również tradycyjna medycyna azjatycka oraz europejska wykorzystywała piołun i wytwarzany z niego ekstrakt, do bardzo różnych celów, w tym do usuwania pasożytów z organizmu.
Piołun na pasożyty
Pasożyty stanowią duże zagrożenie dla zdrowia wszystkich ludzi na całym świecie. Wszelkiego rodzaju organizmy tego rodzaju mogą zanieczyszczać wodę oraz żywność, w ten sposób powodując problemy zdrowotne u ludzi, a także u zwierząt. Piołun zawiera kilka związków, w szczególności artemisinin, które są skuteczne w zwalczaniu pasożytów. Związki te tworzą środowisko, które szkodliwie działają na tego rodzaju organizmy i skutecznie zniechęcają je do rozwoju.
Pasozyty są zagrożeniem nie tylko dla zdrowia ludzi, ale również i zwierząt hodowlanych. Koszt leków farmakologicznych działających na te szkodliwe organizmy jest wysoki. Piołun w takiej sytuacji może być dobrym rozwiązaniem, ponieważ jak donoszą badania naukowe, ekstrakt z piołunu działa, jako naturalny środek eliminujący pasożyty jelitowe u zwierząt gospodarczych.
Dodatkowe zalety działania piołunu
Korzyści z działania piołunu nie ograniczają się jedynie do jego działania na szkodliwe pasożyty. Piołun zawiera również związki, o których wiadomo, że pobudzają trawienie, wspierają funkcje wątroby oraz pęcherzyka żółciowego. Korzyści te będą jeszcze większe, kiedy połączy się go z innymi ziołami korzystnymi dla trawienia. Chodzi między innymi o miętę pieprzową oraz imbir. Piołun wspiera również prawidłowe krążenie krwi oraz łagodzi różnego typu podrażnienia. Niektóre badania sugerują nawet, że może mieć właściwości neuroprotekcje.
Podobnie jak wiele innych roślin, tak i piołun jest skoncentrowanym źródłem przeciwutleniaczy. Działanie antyoksydacyjne bylicy wspierać może tradycyjne leczenie ran. W badaniach na zwierzętach zaobserwowano nawet, że działanie antyoksydacyjne piołunu zwiększać aktywność enzymów, zmniejszoną działaniem ołowiu.
Na Uniwersytecie Yale w USA przeprowadzono badanie, w którym przez dziesięć tygodni podawano pacjentom z dolegliwościami trawiennymi placebo lub mieszankę ziołową zawierającą piołun. W tym podwójnie ślepym, kontrolowanym badaniu stwierdzono, że u pacjentów przyjmujących mieszankę ziołową wyraźnie poprawił się nastrój oraz odczuwalna jakość życia.
Efekty uboczne i środki ostrożności w stosowaniu piołunu
Jak wiadomo, zjawisko absyntyzmu wywołane absyntem zostało obalone, to jednak istnieje możliwość, że związek thujone lub inne związki zawarte w piołunie mogą być potencjalnie toksyczne. Jednakże, jest to możliwe tylko wtedy, kiedy piołun wejdzie w interakcje z innymi przyjmowanymi lekami lub stanami przejściowymi. Nie mniej jednak dla większości ludzi powinien być całkowicie bezpieczny. Jako środek ostrożności, kobiety w ciąży i karmiące piersią, powinny unikać stosowania tego ziela. Ze względu na jego moc, nie należy stosować olejku z piołunu wewnętrznie.
Wskazówki dotyczące uprawy piołunu
Świeży piołun jest trudno dostępny w sklepach, jednakże bardzo łatwo można go wyhodować w domu. Własna uprawa zapewnia dodatkową korzyść, wszak można kontrolować jakość rośliny. Piołun dobrze rośnie nawet w warunkach bardzo niekorzystnych, dzięki czemu może rosnąć prawie wszędzie. Po zasianiu nie wymaga zbyt dużej uwagi i pielęgnacji.
Uprawę bylicy można rozpocząć od nasion lub sadzonek. W przypadku nasion, obsianą doniczkę należy wystawić na zewnątrz, by rośliny wykiełkowały. Jeśli chodzi o sadzonki piołunu, to można je po ostatnich wiosennych mrozach zasadzić w suchej glebie na nasłonecznionym stanowisku. Należy czasami je podlewać, jednak niezbyt dużą ilością wody. Bylica jest raczej odporną na choroby rośliną, jednakże zbyt obfite podlewanie może spowodować zgnicie korzeni.
Ziele bylicy należy zbierać w słoneczne dni lipca i sierpnia, wtedy, kiedy słońce odparuje nadmiar wilgoci z rośliny. Należy pozyskiwać górne części rośliny, zostawiając łodygę i wszystkie uszkodzone lub zjedzone liście.
Prosta herbata z piołunu
Prawda jest taka, że absynt wcale nie jest najlepszym sposobem na włączenie piołunu do codziennej diety. Szkodliwość alkoholu jest większa niż korzyści, jakie może przekazać. Dlatego właśnie najlepszym rozwiązaniem jest ziołowa herbata z piołunu.
Wystarczy do kubka wrzucić od ½ do 1 łyżeczki świeżych lub suszonych liści zioła i zalać je gorącą, ale nie wrzącą wodą. Następnie całość należy odstawić do zaparzenia na 4-5 minuty i odcedzić. Nie należy jednak jednorazowo stosować więcej niż 1 łyżeczki ziela na szklankę wody i nie powinno się również dłużej zaparzać. W przeciwnym wypadku herbata może okazać się zbyt gorzka, by nadawała się do wypicia. Co prawda można taką herbatę z piołunu doprawić stewią lub miodem organicznym, ale najprawomocniej w niewielkim stopniu poprawi to smak napoju. W celu poprawienia smaku można herbatę wymieszać z inną herbatą ziołową, jak na przykład z mięty pieprzowej lub z anyżu.
Po ostygnięciu można liście bylicy wykorzystać do okładu. Nadają się one na rany, wsypkę, a także na ukąszenia owadów, przynosząc przyjemną ulgę.
Inne źródła piołunu
Jeśli nie masz możliwości nabycia liści piołunu, to suplementacja ekstraktu będzie najlepszym rozwiązaniem. Dostępny jest on w postaci samodzielnego suplementu lub jako mieszanka z innymi ziołami. Należy wybierać czyste i organiczne mieszanki, które pomogą między innymi w usuwaniu pasożytów z organizmu.
Powyższe informacje mają charakter informacyjny i w żaden sposób nie mogą zastąpić porady u lekarza specjalisty.