Pestki dyni to jadalne jądra owoców, w rzeczywistości stanowiące skoncentrowane źródło wielu cennych witamin, minerałów, przeciwutleniaczy i niezbędnych aminokwasów, takich jak tryptofan i glutaminian. Poznajmy najważniejsze fakty żywieniowe na ich temat.

W niektórych częściach Europy Środkowej, takich jak Austria, Słowenia i Węgry, dynie są uprawiane przemysłowo wyłącznie dla ich nasion. Docenia się ich właściwości zdrowotne i potencjał smakowy. Każdy owoc zawiera do 500 kremowo-białych pestek, znajdujących się w jego centralnej pustej wnęce. Posiadają one płaski, typowo owalny kształt, o stożkowej końcówce. Wewnątrz posiadają oliwkowo-zielone, słodkie i maślane jądro, o lekko orzechowym smaku.

Korzyści odżywcze wynikające ze spożywania nasion dyni

Chrupiące i pyszne pestki dyni są bogate w kalorie – ok. 559 kcal na 100g. Ponadto, są one pełne błonnika, witamin, minerałów, antyoksydantów i licznych innych składników odżywczych. Ich wysoka wartość energetyczna pochodzi głównie z białek i tłuszczów. Niemniej jednak, ziarna te są szczególnie bogate w mono-nienasycone kwasy tłuszczowe MUFA, takie jak kwas oleinowy (18:1), który przyczynia się do zmniejszenia poziomu cholesterolu LDL i zwiększa we krwi poziom dobrego cholesterolu HDL.

Badania naukowe wskazują, że dieta śródziemnomorska, która jest bogata w jednonienasycone kwasy tłuszczowe, pomaga zapobiegać chorobie wieńcowej i zmniejsza ryzyko udaru, głównie poprzez sprzyjanie zdrowemu profilowi lipidowemu krwi.

100g nasion dostarcza 30g lub 54% zalecanego dziennego spożycia białka. Ponadto, pestki dyni stanowią doskonałe źródło cennych  aminokwasów, głównie tryptofanu i glutaminianu. Tryptofan jest przekształcany w niacynę i serotoninę, która jest korzystna neurochemicznie i często nazywana jest hormonem szczęścia. Ponadto, tryptofan jest prekursorem witaminy B-kompleks.

Glutaminian jest z kolei wymagany w syntezie kwasu y-amino masłowego GABA, który wykazuje działanie neurochemiczne w mózgu, co pomaga zmniejszyć niepokój, drażliwość nerwową oraz inne odczucia neurotyczne.

Nasiona dyni są dobrym źródłem przeciwutleniaczy, w tym witaminy E oraz 10 mg tokoferolu gamma na 100 g, co stanowi ok. 237% RDA. Witamina E jest silnym przeciwutleniaczem rozpuszczalnym w białkach i zapobiega uszkodzeniom oksydacyjnym komórek. W ten sposób pomaga utrzymać integralność skóry, chroniąc ją przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.

Pestki dyni są również doskonałym źródłem witamin z grupy B kompleks, takich jak tiamina, ryboflawina, niacyna, kwas pantotenowy, witaminy B-6 pirydoksyna oraz folianów. Te witaminy współpracują z różnymi enzymami i uczestniczą w komórkowej przemianie substratów w ludzkim organizmie. Ponadto, niacyna pomaga w obniżeniu poziomu cholesterolu LDL we krwi, a wraz z glutaminianem, zwiększa aktywność GABA w mózgu, co z kolei zmniejsza niepokój i drażliwość nerwową.

Pestki dyni zawierają także duże ilości zasadniczych składników mineralnych, takich jak miedź, mangan, potas, wapni, żelazo, magnez, cynk i selen. Podobnie jak orzeszki pinii, są bardzo bogate w mangan, którego dostarczają 4543 mg na 100 g, czyli ok. 198% dziennego zalecanego spożycia. Mangan jest ważnym pierwiastkiem dla funkcji antyoksydacyjnej enzymu dysmutazy ponadtlenkowej. Spożywanie pestek dyni może zatem pomóc rozwinąć odporność na czynniki zakaźne i neutralizuje szkodliwe działanie wolnych rodników.

Właściwości lecznicze nasion z dyni

Badania naukowe wskazują, że pestki dyni posiadają cenne blokery DHEA di-hydro-epi-androstendion. Wskazuje się często, że ekspozycja na wysokie stężenia DHEA może prowadzić do rozwoju nowotworów, dlatego nasiona dyniowe mogą obniżyć ryzyko wystąpienia raka prostaty oraz jajnika.

Ponadto, badania doświadczalne wskazują, że niektóre związki fitochemiczne zawarte w oleju z pestek dyni mogą ważną odgrywać rolę w zapobieganiu nefropatii cukrzycowej, która jest poważną chorobą cukrzycową nerek.

Wybór i przechowywanie

Pestki dyni są łatwo dostępne w sklepach przez cały rok i nie są zbyt drogie. Można je znaleźć w większości sklepów spożywczych w formie  całych ziaren, łuskanej i prażonej. Przy zakupie całych nasion warto szukać jednolitych, zwartych, kremowo-białych lub jasnożółtych, które w ręku są względnie ciężkie. Lepiej unikać cienkich, małych i pomarszczonych nasion, których jądro jest zwykle niskiej jakości. Dobrej jakości pestki dyni powinny być wolne od pęknięć, pleśni i plam, oraz zjełczałego zapachu.

Całe nasiona dyni przechowuj przez kilka miesięcy, najlepiej umieszczone w chłodnym i suchym miejscu. Jednak łuskane pestki dyni dość szybko jełczeją, zwłaszcza jeśli są narażone na ciepłe i wilgotnego warunki. W związku z tym, powinny być umieszczone w szczelnym pojemniku i przechowywane w lodówce.

Szerokie zastosowania kulinarne pestek z dyni

Całe, a także łuskane pestki dyni są często wykorzystywane w różnych recepturach kulinarnych praktycznie na całym świecie. Oto kilka wskazówek w tym zakresie:

• surowe nasiona z dyni można spożywać jako zdrowe przekąski, również w postaci prażonej.
• pestki dyni są często solone lub słodzone. W Meksyku są zwykle opiekane i przyprawione solą lub papryką chili, a następnie spożywane również jako przekąski,
• pestki dyni są jednym ze składników typowego meksykańskiego sosu mole,
• podobnie jak w przypadku innych orzechów i nasion mogą być dodawane do różnego typu ciastek, chleba, bułek, zapiekanek i domowych wypieków,
• dyniowe nasiona świetnie komponują się również w sałatkach, szczególnie jako posypka do różnego typu owoców i warzyw,
• można dodać je do deserów, szczególnie lodów i innych słodyczy,
• pestki dyni są często dodawane do wzbogacenia smaku mięsa, drobiu, ryżu i dań z warzyw,
• olej z pestek dyni jest używany do sałatek, jak również do przygotowywania wielu innych potraw. W Austrii jest stosowany głównie jako dodatek do zup i sosów sałatkowych, wraz z octem, solą i mielonym czosnkiem.

Profil bezpieczeństwa

W przeciwieństwie do alergii na orzechy, wrażliwość na pestki dyni jest niezwykle rzadka. Jednak niektóre objawy alergiczne mogą pojawić się na skutek antygenowych reakcji krzyżowych z niektórymi innych orzechami, nasionami i owocami, zwłaszcza z rodziny Anacardiaceae, szczególnie takimi jak mango, orzechy nerkowca, pistacje, etc. Osoby o znanej historii reakcji alergicznych na tego typu nasiona i orzechy, zawsze powinny zachować dużą ostrożność.

 

Może macie jakieś interesujące rozwiązanie tego problemu i chcielibyście się nim podzielić? Chętnie zobaczymy Wasze sugestie poniżej w polu komentarzy. Serdecznie zapraszamy do dyskusji!