Komosa ryżowa, znana również jako quinoa, to coraz częściej ceniona i polecana alternatywa dla zbóż z glutenem. Posiada ona jednak znacznie więcej cennych właściwości, zapewniających wspaniałe efekty zdrowotne. Sprawdźmy zatem na czym polega jej fenomen i dlaczego warto ją włączyć do codziennej diety.

Komosa ryżowa nie jest zbożem, a więc nie zawiera glutenu. Jest to ziarno spokrewnione z takimi warzywami jak szwajcarska boćwina, szpinak oraz buraki. Komosa ryżowa wypełniona jest korzyściami zdrowotnymi, a co ważniejsze ma większą ilość białka niż klasyczne zboża. Bardzo często poleca się ją w diecie bezglutenowej, jako cenne źródło wielu ważnych dla zdrowia i życia składników odżywczych.  Poniżej przedstawiamy najważniejsze wskazówki jak w pełni korzystać z właściwości komosy ryżowej, a także można poznać historię tej wspaniałej rośliny.

Komosa ryżowa – 8 korzyści dla zdrowia

Quinoa to wspaniała roślina jadalna, która w niektórych rejonach świata stanowi podstawę codziennej diety. Coraz częściej trafia także na stoły Europejczyków, ponieważ ceni się ją za wspaniały profil odżywczy. Przyjrzyjmy się zatem jej wpływowi na ludzkie zdrowie.

1. Komosa ryżowa jest produktem bezglutenowym. Ponieważ nie jest ona spokrewniona z pszenicą, ani innym zbożem, to nie zawiera tego rodzaju białka. Może być zatem wspaniałą alternatywą dla osób nietolerujących w diecie glutenu.

2. Komosa ryżowa zawiera wysokiej jakości białka z dziewięcioma aminokwasami, a jej równowaga białka jest podobna do mleka. Quinoa posiada ok. 16,2-20 % więcej białka niż ryż (7,5 %), proso (9,9 %), jak również pszenica (14 %).

3. Quinoa wykazuje cenną zdolność do tworzenia alkaliów. Chociaż nie jest silnie alkaliczna, to jednak porównywalna jest do dzikiego ryżu, amarantu oraz do kiełkującego ziarna.

4. Komosa ryżowa nie tuczy. Ta cenna roślina jadalna zawiera jedynie 172 kcal na 1/4 szklanki suchej masy, w tym 24 kcal z białka i tylko 12 kcal z cukrów, a reszta to węglowodany złożone, błonnik oraz zdrowe tłuszcze.

5. Komosa ryżowa posiada odpowiedni profil węglowodanów. Przede wszystkim zawiera węglowodany o niskim stężeniu glikemicznym, zatem nie spowodują one większego stężenia cukru we krwi.

6. Quinoa jest świetnym źródłem ryboflawiny. Wykazano, że ryboflawina pomaga zmniejszyć częstotliwość ataków u pacjentów cierpiących na migrenę. Czyni to poprzez poprawę metabolizmu energetycznego w mózgu oraz w komórkach mięśniowych.

7. Komosa ryżowa wykazuje cenne właściwości antyseptyczne. Zawarte w niej saponiny są w Ameryce Południowej bardzo często wykorzystywane do wspomagania leczenia uszkodzeń skóry.

8. Wojownicy Inków mieli większą wytrzymałość oraz szybszy czas reakcji, ponieważ regularnie jedli ziarna komosy ryżowej. To właśnie czyni tę roślinę prawdziwie starożytnym pokarmem dodającym energii.

Ciekawostki:

• W Ameryce Południowej używa się usuniętej z komosy ryżowej saponiny jako detergentu do prania.

• Lepka oraz gorzka saponina z ziaren quinoa uniemożliwia również ptakom zjadanie tych ziaren prosto z krzewów. Naukowcy postanowili stworzyć komosę ryżową pozbawioną saponiny i wiecie co? Ptaki zjadały wszystkie ziarna.

• Łodygi rośliny wykorzystywane są do produkcji wybielacza oraz barwników. Z kolei wysuszone łodygi są używane jako paliwo odnawialne.

• „Jedz komosę ryżową, pokarm XXI wieku”. Takie słowa znajdują się na okładce każdego wydania argentyńskiego czasopisma naukowego „Temas”.

Coraz więcej osób na świecie docenia delikatny smak komosy ryżowej. Sprawdza się ona również w wielu różnych dietach, ponieważ jest to produkt lekkostrawny, który się nie klei i nie nie obciąża żołądka. Dzięki temu doskonale nadaje się także do lekkich, letnich przekąsek.

Wskazówki dotyczące jedzenia i gotowania komosy ryżowej

• Przed spożyciem zawsze należy w pierwszej kolejności wypłukać ziarno komosy ryżowej. W tym celu trzeba umieścić ją na sitku, a następnie przelewać zimną wodą, aż do momentu, kiedy cała mydlana powłoka zniknie z powierzchni ziaren. Można również spróbować kilku ziaren. Jeśli nadal mają gorzki smak, to należy użyć większego strumienia zimnej wody do opłukiwania. Dodatkowo proces ten można wesprzeć poprzez pocieranie nasion w czasie całego procesu.

• Istnieją trzy główne odmiany komosy ryżowej, a mianowicie jasnożółta, czerwona oraz czarna.

• Z komosy ryżowej można przygotować owsiankę na śniadanie, można również dodać ją do sałatki, albo zrobić smaczny i zdrowy pudding.

• Mąki z komosy ryżowej warto użyć do pieczenia ciast bezglutenowych.

• Nawet liście quinoa są jadalne, a smakują podobnie jak szpinak, boćwina czy buraki.

• Kiełki komosy ryżowej można samodzielnie wyhodować, wystarczy ziarenka moczyć w wodzie przez 12 godzin, a następnie pozostawić w słoiku do wykiełkowania.

• Z komosy ryżowej można wykonać nawet popcorn, który jest bardzo popularny wśród peruwiańskich dzieci.

Uwaga

Komosa ryżowa, chociaż faktycznie jest niezwykle pożywna i zdrowa, to jednak pokryta jest toksyczną saponiną chemiczną, którą należy usunąć przed spożyciem rośliny. Saponiny mogą stanowić wyzwanie dla żołądka oraz układu odpornościowego. Komercyjne metody przetwarzania ziarna usuwają większość saponin z nasion quinoa. Jednakże, przed jej użyciem warto dodatkowo ziarna spłukać, by pozbyć się saponiny sproszkowanej. W przypadku komosy ryżowej jest tak samo, jak przy innych zdrowych pokarmach, a mianowicie nie należy jeść jej codziennie, a wprowadzić ją do różnorodnej diety. W zupełności wystarczy spożywać ziarna kilka razy w tygodniu.

Chociaż komosa ryżowa nie jest alergenem i nie zawiera puryn, to jednak ma szczawiany. Dlatego należy uważać przy diecie ograniczającej ilość spożywanych szczawianów.

Historia komosy ryżowej

• Komosa ryżowa przez Inków została uznana za świętą. Nazwali oni komosę ryżową „nasionami matki”. Cywilizacja Inków w Ameryce Południowej hodowała ją w wysokich Andach. Przez 5000 lat komosa ryżowa była ich podstawowym składnikiem pokarmów.

• Zgodnie z hiszpańskimi zasadami, komosa ryżowa i inne rodzime uprawy, zostały stłumione i zastąpione roślinami z Europy. Niemalże całkowicie je wyeliminowali, nie mając nawet pojęcia, jak korzystna może być komosa ryżowa.

• W końcu w latach 80 XX wieku dwóch Amerykanów odkryło właściwości komosy ryżowej i zaczęli ją uprawiać w Kolorado. Od tego czasu popularność rośliny na całym świecie gigantycznie wzrosła.

Składniki odżywcze komosy ryżowej

Wartość odżywcza w 100 g komosy ryżowej:

• 372 kcal,
• 11,49 g białka,
• 4,86 g tłuszczu,
• 71,2 g węglowodanów,
• 66 mg wapnia,
• 8,5 mg żelaza,
• 1 g witaminy C,
• 0,24 g tiaminy,
• 0,23 g ryboflawiny,
• 1,40 g niacyny.

Interesujące fakty:

• Każdego roku w Górach Skalistych w Stanach Zjednoczonych zbieranych jest ponad 100 000 ton ziaren rośliny.

• Komosa ryżowa jest najsmaczniejsza i najsłodsza, kiedy rośnie powyżej 4 000 m n.p.m. Im wyżej rośnie, tym ma bardziej ceniony smak.

• Quinoa rośnie od 3 000 m n.p.m. i jest w stanie wytrwać opady nieprzekraczające 5 cm.

Jak przechowywać komosę ryżową:

Najlepiej komosę ryżową przechowywać w hermetycznym pojemniku. Jeśli pojemnik będzie w lodówce, to można ją przechowywać od trzech miesięcy do nawet pół roku.