Zapewne każdy słyszał kiedyś o ważnej roli wapnia, żelaza, witaminy A, czy C dla utrzymania ogólnej kondycji naszego zdrowia. Jednak mało kto wie jakie funkcje pełni w tym wszystkim fosfor. Pierwiastek ten odgrywa bowiem bardzo ważną rolę w procesie życia wszystkich organizmów. Ludzkie ciało nie będzie w stanie prawidłowo funkcjonować, jeśli nie dostarczymy mu odpowiedniego poziomu fosforu. Poznajmy najważniejsze informacje na jego temat.

Czy wiesz, jak bardzo ważnym dla utrzymania zdrowia mikroelementem jest fosfor? Dzięki niemu możliwe jest działanie niezbędnych dla utrzymania zdrowia i życia narządów organizmu, takich jak mózg, serce, krew, nerki itp. Fosforany są składnikiem m.in. DNA, RNA, ATP i fosfolipidów, które tworzą wszystkie błony komórkowe. Jest drugim najbardziej wykorzystywanym minerałem w organizmie, zaraz po wapniu. Pierwiastek ten jest wchłaniany do krwi z jelita, a w procesie tym uczestniczy m.in. wapń i witamina D.

Fosfor w ludzkim organizmie

Jak już wcześniej wspomniano, fosfor jest drugim pod względem obecności w ludzkim organizmie pierwiastkiem. Jego rozkład kształtuje się mniej więcej w ten sposób:

• 85% całkowitego fosforu w organizmie występuje w szkielecie.
• 14% obecnych jest w tkankach miękkich, takich jak mięśnie.
• 1% występuje w krwi i płynach ustrojowych.

Pierwiastek ten uczestniczy w wielu procesach organizmu, a przede wszystkim:

• jest niezbędnym składnikiem białek,
• współtworzy strukturę zębów i całego układu szkieletowego,
• jest niezbędny do przekazywania energii w komórkach i umożliwia prawidłowe działanie wielu organów,
• jest kluczowym elementem struktury DNA, bez którego nie byłoby możliwe replikowanie kodu genetycznego.

Fosfor – Kluczowe funkcje w organizmie

Fosfor to niezbędny dla życia i zdrowia pierwiastek, który pozyskujemy z codziennej diety. Poniżej uściślamy jego funkcje, które pełni w każdym ludzkim organizmie.

1. Mocne kości i zęby

Ponieważ fosfor jest niezbędny dla utrzymania zdrowia kości i zębów, należy upewnić się, że otrzymujemy wystarczającą ilość tego pierwiastka z codziennej diety. Wymagane minimum rośnie najbardziej w okresie dojrzewania, a także u kobiet w czasie ciąży i w okresie menopauzy. Pomaga on w remineralizacji zębów i kości, w szczególności utrzymania ich mocnej struktury, a także zapobiegając próchnicy i problemom z dziąsłami. Odpowiednia ilość wapnia i fosforu jest m.in. wymagana, aby zapobiec osteoporozie. Jednak wzrost kości może być utrudniony, jeśli stosunek wapnia do fosforu jest zbyt wysoki.

2. Trawienie

Fosfor pomaga w prawidłowym trawieniu, umożliwiając przyswajanie ryboflawiny i niacyny. Pomaga metabolizować energię oraz pobudzić emocjonalny i neurologiczny system reakcji organizmu. Ponadto sprzyja łagodzeniu niestrawności, biegunki i zaparć. Wspomaga pracę układu trawiennego w zakresie zdrowego wypróżnienia.

3. Oddawanie moczu i wydalanie

Fosfor mineralny pomaga również utrzymać zdrowe nerek i utrzymuje ich podstawowe funkcje w aktywności. Zapewnia właściwe uwalnianie odpadów metabolicznych z nerek, poprzez wzmożony proces oddawania moczu i wydalania. Pomaga osiągnąć prawidłową równowagę wszystkich płynów ustrojowych i materiałów w organizmie, które są w naturalny sposób są z niego usuwane. Wpływa na równoważenie poziomu kwasu moczowego, zwiększając ilość i częstotliwość oddawania moczu. Wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn, przyczyniając się do redukowania stanów zapalnych.

4. Funkcje mózgu

Fosfor jest bardzo potrzebny do utrzymania prawidłowych funkcji psychicznych. Wpływa m.in. na koncentrację, pamięć i funkcjonowanie psychiczne, które można poprawić dzięki spożywaniu tego minerału. Odpowiedni poziom fosforu zapewnia wzrost i rozwój funkcji poznawczych. Z kolei jego niedobór może prowadzić do wczesnego pojawienia się chorób neurologicznych, takich jak demencja i choroba Alzheimera. Brak jego odpowiedniego poziomu może również zwiększać ryzyko zaburzeń funkcji poznawczych.

5. Równowaga hormonalna

Fosfor pomaga w regulacji równowagi hormonów w organizmie. Zapewnia także zachowanie zdolności reprodukcyjnych, współdecydując o obecności zbilansowanych ilości hormonów. Oddziałuje na cały układ z gruczołami dokrewnymi i pomaga kontrolować kluczowe funkcje organizmu.

6. Tworzenie energii

Fosfor pomaga wytwarzać codziennie wykorzystywaną przez organizm energię. Pomaga w jej przepływie i zapewnia skuteczne jej wykorzystanie przez różne narządy. Minerał ten pomaga w rozkładaniu składników odżywczych poprzez uwalnianie energii z jedzenia, które uzyskiwane jest w trakcie procesu trawienia, a także zapobiega odczuwaniu zmęczenia. Odpowiednia ilość pierwiastka w organizmie pomaga zachować czujność i energię. Ponadto, fosfor pomaga leczyć drobne problemy zdrowotne, takie jak osłabienie mięśni, drętwienie, impotencja, utrata libido, oziębłość, ruchliwość plemników itp. Oddziałuje uczestnicząc w wielu reakcjach chemicznych zachodzących w organizmie.

7. Absorbowanie witamin

Fosfor pomaga wchłonąć witaminy, zwłaszcza witaminy z grupy B, które niezbędne są dla prawidłowego funkcjonowania organizmu z bardzo wielu powodów. Pomaga także w naprawie i utrzymaniu różnych komórek organizmu, które ulegają codziennemu zużyciu. Gwarantuje, że komórki są dobrze rozwinięte i aktywne.

8. Produkcja białek

Obecność fosforu niezbędna jest do procesu tworzenia białek, a nasze ciało może dzięki temu rosnąć i odbudowywać zniszczone tkanki. Pierwiastek ten pomaga także organizmowi wykorzystać obecne w organizmie węglowodany i tłuszcze, dlatego odgrywa ważną funkcję w procesie utrzymywania prawidłowej wagi ciała.

Najlepsze źródła fosforu

Pierwiastek ten występuje w bardzo wielu produktach spożywczych, zarówno roślinnych, jak i zwierzęcych. Z tego względu rzadko kiedy występuje jego niedobór w organizmie, chyba że z powodu zmian chorobowych. Poniżej przedstawiamy najlepsze źródła fosforu:

• nasiona i orzechy: słonecznik, migdały, orzechy włoskie, pestki dyni, mak, siemię lniane, sezam, nasiona Chia,
• produkty zbożowe: kasza gryczana, ryż biały, otręby pszenne,
• warzywa i owoce: fasola, brokuły, pomarańcze, kapusta, szpinak, por,
• nabiał: jajka, sery, mleko,
• produkty zwierzęce: mięso białe i czerwone, ryby.

Co jeszcze warto wiedzieć

Powyżej przedstawiliśmy, dlaczego fosfor jest bardzo potrzebny organizmowi. Niedobór tego pierwiastka w diecie może prowadzić do różnego rodzaju problemów zdrowotnych, takich jak ból i złamania kości, zapalenie stawów, jadłowstręt, otyłość, zaburzenia nerwowe, próchnicę zębów, krzywicę, nieregularne oddychanie, wyczerpanie psychiczne i fizyczne, ból w różnych częściach ciała itp. Średnie zapotrzebowanie organizmu osoby dorosłej na ten pierwiastek wynosi ok. 580 mg na dobę.

Jednak zbyt dużo fosforu w organizmie może również wpływać negatywnie, m.in. na poziom wapnia. Niezdrowe i przetworzone jedzenie zazwyczaj zawiera zbyt dużo fosforu, dlatego spożywanie zbyt dużej ilości fastfood’ów lub słodkiego jedzenia może zwiększyć poziom tego minerału w organizmie do nadmiernych poziomów.